Thế giới quan có vai trò rất quan trọng trong việc định hình toàn bộ cuộc sống của con người, từ nhận thức đến hoạt động thực tiễn. Vậy thế giới quan là gì? Vai trò và phân loại là gì? Tìm thông tin hữu ích trong các bài viết dưới đây của saglikvitrin.com.
I. Thế giới quan là gì?
Thế giới quan là quan niệm của một người về thế giới, tổng thể về bản thân, con người và vị trí của họ trong thế giới đó
Thế giới quan là quan niệm của một người về thế giới, tổng thể về bản thân, con người và vị trí của họ trong thế giới đó. Nó đóng vai trò định hướng trong toàn bộ cuộc sống của con người, từ thực tiễn đến nhận thức thế giới và nhận thức về bản thân, xác định lý tưởng, giá trị lối sống, lối sống.
Khái niệm thế giới quan thể hiện tổng quan về thế giới trong ý thức của mỗi chủ thể như thế giới bên ngoài, con người và mối quan hệ giữa con người với thế giới của họ. Đây là kim chỉ nam cho thái độ và hành vi của con người đối với thế giới bên ngoài.
Nguồn gốc của thế giới quan bắt nguồn từ cuộc sống. Mọi hoạt động của con người đều bị chi phối bởi một thế giới quan cụ thể. Các yếu tố tạo nên một thế giới quan là tri thức, lý trí, tình cảm và niềm tin. Chúng liên kết với nhau tạo thành một thể thống nhất, tác động đến nhận thức và hành vi thực tế của con người.
Phương pháp luận là phương pháp luận, một hệ thống các quan điểm và nguyên tắc hướng dẫn con người tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng các phương pháp vào thực tiễn và nhận thức.
Phương pháp luận có nhiều cấp độ, trong đó phương pháp luận triết học và pháp lý là phổ biến nhất. Thế giới quan và phương pháp luận triết học là học thuyết cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin. Đó là sự kế thừa và phát triển của chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng trong lịch sử tư tưởng nhân loại.
Chủ nghĩa duy vật Mác – Lênin là chủ nghĩa duy vật biện chứng làm cốt lõi lý luận của thế giới quan. Quan điểm duy vật biện chứng về nguồn gốc, động cơ và những quy luật chung nhất chi phối sự vận động và phát triển của con người.
II. Thành phần của thế giới khách quan khoa học
Thế giới quan được hình thành chứa đựng nhiều yếu tố phụ thuộc, tất cả đều thuộc về ý thức xã hội.
- Quan điểm triết học
- Quan điểm khoa học, chính trị, đạo đức và thẩm mỹ
- Quan điểm tôn giáo: Sản phẩm của sự thấu hiểu mô tả kiến thức thông qua trực giác.
- Một phân tích tổng hợp nghiêm ngặt và được kiểm tra của kiến thức khoa học, khách quan nhằm vào các mục tiêu và phương hướng thực tế, trực tiếp cho bản thân và con người của xã hội, dựa trên những quan sát và dữ liệu từ thực tiễn.
- Các nguyên tắc của chuẩn mực đạo đức có vai trò điều chỉnh các mối quan hệ và hành vi.
- Quan điểm thẩm mỹ xác định mối quan hệ của nó với môi trường xung quanh dưới hình thức, mục tiêu và kết quả của một hoạt động.
III. Phân loại thế giới
1. Thế giới quan huyền thoại
Thế giới quan thần thoại hình thành từ nguồn gốc xã hội nguyên thủy của thời kỳ đầu lịch sử bằng cách xây dựng thần thoại phản ánh kết quả nhận thức đầu tiên về đời sống xã hội, nhận thức khách quan về bản chất của người nguyên thủy.
Ví dụ, người Việt Nam có truyền thuyết Lạc Long Quân-Âu Cơ để giải thích cội nguồn đất nước, truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy Tinh.
Thế giới quan thần thoại hình thành từ nguồn gốc xã hội nguyên thủy của thời kỳ đầu lịch sử bằng cách xây dựng thần thoại phản ánh kết quả nhận thức
Dấu hiệu của thế giới quan thần thoại là sự pha trộn giữa thực tế và hư cấu, Thượng đế và con người, lý trí và niềm tin. Do con người không có khả năng giải thích một số hiện tượng trong xã hội nên họ thường đưa ra những yếu tố tưởng tượng huyền bí để giải thích. Thế giới quan hoang đường không phản ánh hiện thực một cách khách quan.
2. Thế giới quan tôn giáo
Thế giới quan tôn giáo phản ánh hiện thực khách quan một cách kỳ ảo, ra đời trong điều kiện trình độ ý thức của con người còn hạn chế. Một thế giới quan tôn giáo đã được giải thích, dựa trên việc thừa nhận sự tạo ra của một số loại lực lượng siêu nhiên và huyền bí.
Đặc điểm cơ bản của thế giới quan này là niềm tin dựa vào lực lượng siêu nhiên, thần thánh, con người hoàn toàn bất lực và hoàn toàn phụ thuộc vào thế giới siêu nhiên đó.
Trong thế giới quan tôn giáo, người ta ăn xin và vâng lời. Ở một mức độ nào đó, thế giới quan tôn giáo thể hiện khát vọng thoát khỏi đau khổ để hướng tới một cuộc sống hạnh phúc. Vì vậy, nó đã giúp các thế giới quan tôn giáo tồn tại trong đời sống tinh thần ngày nay.
3. Thế giới quan triết học
Thế giới quan triết học ra đời trong điều kiện tư tưởng và thực tiễn của con người và có giai đoạn phát triển cao hơn thế giới quan khoa học của tôn giáo và thần thoại. Nó mang lại sự thay đổi về chất trong những khía cạnh tích cực của tư tưởng con người.
Thế giới quan triết học ra đời trong điều kiện tư tưởng và thực tiễn của con người và có giai đoạn phát triển cao hơn thế giới quan khoa học
Thế giới quan triết học được xây dựng trên cơ sở hệ thống lý luận, phạm trù và quy luật. Nó không chỉ là một khái niệm, một danh mục hay một quy tắc. Thế giới quan triết học cũng tìm cách giải thích và chứng minh tính đúng đắn của các quan điểm thông qua lý luận và lôgic.
Mời các bạn cùng tham khảo thông tin tại bài viết “Thế giới quan là gì, sự phân loại và vai trò của thế giới quan”. Khi xã hội phát triển, vai trò của thế giới quan cũng trở nên quan trọng, giúp hình thành nhân cách con người hòa nhập.